| Нийт хандалт |
|
| Статистик |
Нийт онлайн 1 Зочид: 1 Хэрэглэгчид: 0 |
| Сэтгэгдэл | В Махачкале установлены личнос
кофеварка unit ucm-84
|
|
Main » 2009 » 11-сар » 24 » Савхны түүхээс
|
 Дэлхий дээр хоол идэх гурван
зvйлийн арга байдаг юм гэнэ. Хvн тєрөлхтөний 40 хувь нь шууд гараараа барьж иддэг, 30 хувь нь срээ халбага хэрэглэдэг, vлдсэн 30 хувь нь савх хэрэглэдэг юм байна.
Савх
бол Хятадуудын нэг том нээлт юм. Бvр эрт 3000 гаруй жилийн ємнєх Инь Шан улсын
vед савх хэрглэж байсан юм байна. Гэвч тэр vед савхыг савх Куай-з гэж хэлдэггvй
байжээ. Эртний ном судараас vзвэл
тэр vед хүмvvс савхыг
Жv буюу Жя гэж хэлж байжээ. Манай тооллын 6, 7-р зууны vед савхыг хvмvvс бас
Жинь гэж нэрлэж байжээ.
Куай-з гэдэг vг чухам хэзээ би болсон
бэ ? баримт бичгээс vзвэл Хятадын зvvн ємнєд нутгийн хvмvvсийн ярианд савхны
эртний дуудлага Жv нь зогсохын Жvтай адил байдаг. Гол мєрєн дээр усан онгоцоор
явдаг хvмvvс зогсох гэсэн vгийг их цээрэлдэг байсан болохоор зогсохын эсрэг Куай тvргэн гэдэг vгээр орлуулсан юм байна. Савхыг
хулсаар хийдэг учраас манай тооллын 10-р зууны Сvн улсын vед хvмvvс энэ Куай
vсгийн дээр хулс гэсэн утгатай Жv толгой нэмээд Куай-з болгосон байна. Тvvнээс
хойш хvмvvс одоо болтол Куай-з савх гэж нэрлэсээр байна.
Тэгвэл
савхыг яаж нээсэн бэ ?балар эртний хvмvvс гал дээр юм шарж идэхдээ модон салаа
буюу хулсаар хавчиж шарвал гар халахгvй бєгєєд халуунаар нь идэж болох тул
vvнээс улбаалан савх бий болсон гэж хvмvvс тєсєєлж байна. Савхны бvтэц тун
дєгємхєн, хоёр ширхэг мод буюу хулс байхад л болоо. Yзvvр зvгтээ нарийн, дээр тал нь дєрвєлжин болхоор барихад амар, амархан унахгvй, уруул
амыг гэмтээхгvй байдаг. Савх Японд уламжлагдан орсны дараа Японцууд савхыг
єєрийн хэрэглээндээ зохицуулан улам боловсронгуй болгосон байна.
Савхыг
хийхэд их амархан боловч Хятадууд тvvнийг
хийх материал болон сийлбэр хээ зэрэг гаргаж урлах талаар бас их ухаан оруулсан
байдаг. 2000 гаруй
жилийн ємнє зааны соёогоор хийсэн
савх болон хvрэлээр чутгаж хийсэн савх хэрэглэж байжээ. 6, 7-р зууны vед хааны
ордон, ноёд тvшмэдийн гэр болон баян тарган хvний гэрт алт Мєнгєєр хийсэн, хаш,
шvрээр чимсэн савх хэрэглэж байжээ. Зарим нь савхан vзvvрийг мєнгєєр хийж
хоолонд хортой эсэхийг шалгаж
байсан, хоолонд хэрэв хор хийсэн байвал мєнгє нь харлах буюу ногоордог юм
байна.
Савх
нь Хятадуудын амьдаралд маш чухал vvрэг гvйцэтгээсээр ирсэн бөггөд хэсэг орон
нутагт охиноо хvргэнд мордуулахдоо заавал залуу хост зориулан хоёр хос аяга
савх єгдэг бєгєєд тvvнийгээ улаан утсаар холбож "vр хvvхэдийн аяга” гэж
нэрэлдэг юм байна. Энэ нь шинэ хосын шинэ амьдарал эхэлж байгааг илэрхийлэхийн
хамт савхны Куай-з гэсэн vгний Куай тvргэн гэдэг адил дуудалгыг ашиглан эртхэн
vр хvvхэдтэй болохыг хvсэн ерєєсєн санааг оруулсан байдаг. Хятадын умард
нутгийн хєдєє тосгонд залуу хос хурим хийсний дараа тєрєл садан нь залуу хосын
єрєєний цонхоор савх шидэж, аз жаргал сайн сайханыг хvсэн ерєєж эртхэн vр
хvvхэдтэй болохын бэлгэдэл болгодог байна. Савхыг vзэхэд хоёр ширхэг
мод тєдий боловч тvvнийг боловсронгуй эзэмшиж хэрэглэхэд бас бэлтгэл дадлага
хэрэгтэй байдаг юм шvv.
Хятадуудын
савх хэрэглэх ур чадварыг гадаадынхан их гайхдаг. Барууны оронд цаашилаад савх
хэрэглэхийг сургадаг "бэлтэгэлийн тєв” байгуулсан нь ч бий гэнэ. Савх
хэрэглэхэд хvний биеийн 30 гаруй vе, 50 гаруй хэсэг булчин хєдлєх тул гар уран
болох болон тархины бойжилтанд тустай гэж
анагаах уухааны
мэргэжилтэд vздэг юм байна. Хятад улс бол савхны эх нутаг, гэвч дэлхийн анхны
савхны музей Гэрманд байдаг бөгөөд энэ музейд
алт, мєнгє, эрдэнийн чулуу болон амьтаны яс зэрэг олон тєрлийн материалаар
хийсэн 10 мянга гаруй хос савхтай бєгєєд адил бус улс орон, газар нутгийн адил
бус тvvхэн vед хийгдсэн юм байна.
|
|
Category: Хятадын ёс заншил |
Views: 2110 |
Added by: Elrond
| Tags:
| Rating: 0.0/0 |
|
|
 |
 |
Баасан, 2024-04-19, 6:05 AM
Welcome Зочин |
|
 |
|
Ulaanbaatar Time
Chinese Yuan Renminbi Exchange Rate